Ubuntu Açık Kaynak İşletim Sistemi

Ubuntu Açık Kaynak İşletim Sistemi

Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Ubuntu'nun hedefi, bilgisayar kullanıcılarına kullanımı ve kurulumu oldukça kolay, güncel ve güvenli bir işletim sistemi sunmaktır. Ubuntu, 20 milyonu  aşkın kullanıcısıyla dünyanın en yaygın masaüstü Linux dağıtımıdır.

Ubuntu, herkesin özgürce kullanabildiği; yayınlamakta, kopyalamakta ve kodlarını değiştirip geliştirebilmekte özgür olduğu yazılımlardan oluşur. Bunların çoğunluğu GNU Genel Kamu Lisansı ile güvence altına alınmış, özgür yazılım / açık kaynak yazılımlardır.

Ubuntu Güney Afrika'lı girişimci Mark Shuttleworth'e ait Canonical Ltd.'nin sponsorluğunda geliştirilmektedir. Canonical, Ubuntu'yu bireysel ve kurumsal tüm kullanıcılara tamamen ücretsiz olarak sunmakta, teknik destek isteyen kuruluşlara destek hizmeti vererek gelir elde etmeyi amaçlamaktadır. Canonical Ubuntu'yu açık kaynak kodlu ve özgür yazılım olarak sunduğu için, dünya çapında bu işletim sistemini kullanan ve geliştiren gönüllü kullanıcıları sayesinde, tüm bir işletim sistemini tek başına geliştirmek zorunda kalmaz. Tüm Linux katkıcılarının yaptığı geliştirmeler, onu temel alan Ubuntu'yu da doğrudan geliştirir.

Ubuntu, Canonical Ltd. ve Mark Shuttleworth tarafından finanse edilmektedir. Mark Shuttleworth, 8 Temmuz 2005'te, Ubuntu'nun uzun vadede geleceğinin korunması ve gelişiminin sürdürülebilmesi için Ubuntu Vakfı'nı kurmuştur ve başlangıç fonu olarak 10 milyon dolarlık bir bağışında bulunmuştur.

Ubuntu'nun altı ayda bir yeni sürümünü yayınlanmaktadır. Canonical, iki yılda bir yayınlanan LTS (Uzun Süreli Destek, Long Term Support) sürümlerine, hem masaüstü için hem de sunucu ortamlarında 5 yıl boyunca güncelleme desteği sunmaktadır. Ara sürümler için ise 9 ay boyunca güvenlik yamaları, geliştirmeleri ve yazılım güncelleştirmeleri desteği sunulmaktadır.

Canonical; Ubuntu, Ubuntu Server, Ubuntu TV ve Ubuntu Phone yanı sıra ubuntu-benzeri Kubuntu, Ubuntu GNOME, Edubuntu, Ubuntu Kylin sürümlerini resmi olarak desteklemekte ayrıca Xubuntu, Lubuntu, Ubuntu Studio ve Mythbuntu türevlerinin de gelişimine katkı sunmaktadır.

Ubuntu sözcüğü, Zulu dilinde "insanlık" demektir, aynı zamanda "başkalarına karşı merhametli, şefkatli, iyiliksever" olmak gibi insani değerlerin temel alındığı bir dünya görüşüdür. Buradan hareketle Ubuntu, İnsanlık için Linux (Linux For Human Beings) sloganını kullanır.

Tarihçe

Ubuntu Projesi'nin kurucusu Mark Shuttleworth

Debian Linux dağıtımı temel alınarak yola çıkılan ilk Ubuntu sürümü, 20 Kasım 2004 tarihinde yayımlanmıştır. O zamandan beri her 6 ayda bir yeni sürüm yayımlanmaktadır.

MEPIS, Xandros, Linspire, Progeny ve Libranet gibi diğer Debian tabanlı işletim sistemlerinin aksine Ubuntu, Debian'ın felsefesine sadık kalmış ve özgür bir yazılım olarak yoluna devam etmiştir.

Ubuntu logosu ilk sürümden beri değişmemiştir. Elde çizilmiş ve şimdi ubuntu-title adlı bir yazı tipi olan bu logo, Andy Fitzsimon tarafından yapılmıştır. Logoda işlenen tema, insanlar arasındaki eşitliğe ve kardeşliğe dikkat çekmektedir. Ubuntu logosu, el ele tutuşmuş insanları temsil eder. Ubuntu 10.04 Lucid Lynx sürümüyle birlikte logo güncellenerek yeniden tasarlanmıştır.

Ubuntu paketlerinin çoğunluğu Debian tasarısının kararsız bölümünden derlenir. Ubuntu ve tüm resmi türevleri .deb paketleri ve APT/Synaptic tabanlı paket yöneticisi kullanır.

Ubuntu tasarısı, paketlerle ilgili bazı konularda Debian ile ortak çalışmaktadır. Ubuntu'ya yüklenen paketler Debian'ın kararlılık seviyesi için bir deneme ortamı yaratmaktadır.

Öte yandan Ubuntu ve Debian çok sayıda kişi tarafından yeterince beraber çalışmamakla suçlanmaktadır; zira Ubuntu .deb'leri ve Debian .deb'leri birbiriyle uyumlu değildir. Her ne kadar çok sayıda Debian geliştiricisi aynı zamanda Ubuntu'nun gelişimine yardım ediyor olsa da Debian'ın kurucusu Ian Murdock Ubuntu'nun ayrı bir proje olduğunu ve Debian ile yeterince ortak noktaya sahip olmadığını belirtmiştir.

Ubuntu, 11.04 (Natty Narwhal) sürümüne kadar GNOME ara yüzünü kullanmış, bu sürümle birlikte GNOME masaüstü ortamına, Ubuntu'ya özgü Unity kabuğu eklenmiştir. Ancak istenirse Ubuntu'de GNOME kullanılabilmektedir.

Özellikler

Ubuntu, başta Linux işletim sistemi çekirdeği olmak üzere, çok sayıda yazılım paketinden oluşmaktadır. Büyük çoğunluğu bir özgür yazılım lisansı altında dağıtılan bu bileşenler içinde tek istisna, bazı özel donanım sürücüleridir.[8] Ubuntu'da kullanılan ana lisans, GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL) ile birlikte GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (GNU LGPL)'dır. Bu özgür lisanslar, yazılımın kullanıcısına ve yazılımın kodlarını kullanmak isteyen kimselere kopyalama, dağıtma, üzerinde çalışma, değiştirme, geliştirme gibi çeşitli hak ve özgürlükler vermektedir.

Ubuntu ile birlikte LibreOffice ofis seti, Mozilla Firefox İnternet tarayıcı, Mozilla Thunderbird e-posta istemcisi gibi yaygın kullanılan özgür yazılım araçlarının yanı sıra müzik çalar, video oynatıcı, sohbet iletişim aracı, CD/DVD yazdırıcı, PDF görüntüleyici, çeşitli hafif oyunlar (örneğin, sudoku ve satranç gibi) gibi geniş bir yazılım yelpazesi, yüklü olarak gelmektedir. Ayrıca "Ubuntu Yazılım Merkezi" üzerinden Ubuntu paket depolarında yer alan binlerce yazılım kolayca indirilip kullanılabilir. Ubuntu paket depolarındaki yazılımlar, çoğunlukla ücretsizdir. Ancak ücretli uygulamalar ve e-dergi gibi çeşitli ürünler de bulunabilir.

Ubuntu, 11.04 sürümüne kadar GNOME ara yüzünü kullanmış, bu sürümle birlikte GNOME masaüstü ortamına, Ubuntu'ya özgü Unity kabuğu eklenmiştir.

Ubuntu aynı zamanda Çalışan-Sistem (DVD/USB) özelliklidir. Yani Ubuntu bilgisayara kurulmadan, bilgisayarınızdaki mevcut işletim sistemine ve belgelere zarar vermeden doğrudan DVD ya da USB bellek üzerinden çalıştırılarak denenebilir. Böylece kullanıcılar Ubuntu'yu kurmadan Ubuntu'nun genel işleyişi hakkında fikir sahibi olabilirler ve donanım uyumluluklarını kontrol edebilirler.

Ayrıca Ubuntu'nun sistem kurulum aracı olan Ubiquity yükleyicisi, kullanıcının Çalışan-Sistem ortamını terk etmeden Ubuntu kurulumuna başlatıp tamamlamasına da imkan vermektedir.

UNIX ve Linux tabanlı sistemlerde bu sistemlerin mimarisinden kaynaklanan nedenlerle virüslerin bilgisayarlar arasında yayılması oldukça güçtür. Ubuntu da Linux mimarisini kullanarak bu korunaklı ortamı kullanıcılara aynen sunmaktadır.

Sistem gereksinimleri

En son sürüm Ubuntu resmi olarak Intel x86 ve AMD64 mimarilerinde Masaüstü çeşidiyle; Intel x86, AMD64 ve SPARC mimarilerinde ise Sunucu çeşidiyle yayımlanır.

Gerekli minimum sistem gereksinimlerini karşılayamayan bilgisayarlar için, resmi olarak tanınan bir Ubuntu türevi olan ve Xfce masaüstü yöneticisini kullanan Xubuntu, belirtilen RAM ve disk alanının yarısı ile de çalışabil

 

Ubuntu Açık Kaynak İşletim Sistemi Bilgileri

OS Türü : Linux
TABAN   : Debian , Ubuntu
Menşei  : Isle of Man
Mimari  : i686 , x86_64
Masaüstü: unity
Kategori: Yeni başlayanlar , Desktop , Sunucu , Canlı Orta , Netbook’lar
Çok dilli : Var
Türkçe dil desteği : Var
Office takımı : LibreOffice
Paket Yönetimi : DEB
Kurulumu : Grafik kurulum
Durum   : Aktif

Lisans :Bu Linux Dağıtımı LGPL (Lesser GPL – GNU Genel Kısıtlı Kamu Lisansı ) veya GNU GPL (General Public Licence – Genel Kamu Lisansı) lisanslama modelleri ile lisanslıdır. Bu lisanslar altında, yazılımı ilgili kaynak kodları ile birlikte kopyalayabilir, başka makinalara kurabilir ve üçüncü şahıslara dağıtabilirsiniz.

Ubuntu Kurulum

 Bilgisayarınızda halihazırda Windows işletim sistemi yüklü ise, Ubuntu kurulumu sırasında onu silebileceğiniz gibi isterseniz Windows’u silmeden yanına Ubuntu’yu kurarak her iki işletim sistemini de kullanabilirsiniz. Bu belgede her iki durum da göz önüne alınarak gerekli bilgilere ve ilgili bağlantılara yer verilmiştir.

1. Bilgisayarınızı Ubuntu DVD’si ya da USB belleğinden başlatın

Öncelikle bilgisayarınızı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlatmanız gerekiyor. Bunun için Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini bilgisayarınıza takıp bilgisayarı yeniden başlatın. Bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra henüz BIOS ekranındayken BIOS ayarlarına girerek açılış önceliğini sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe getirmeniz gerekiyor. Günümüz bilgisayarlarının pek çoğunda bilgisayarın güç düğmesine bastıktan sonra BIOS ekranındayken klavyeden F12 tuşuna basılarak kısayolsan açılış önceliğini belirleme ekranına ulaşılabilmektedir. Bazı bilgisayarlarda ise bu işlem için BIOS ekranındayken ESC tuşu ya da F8 tuşu kullanılabilmektedir. 

2. Dil seçimini yapın

Bilgisayarı, oluşturduğunuz Ubuntu DVD'si ya da USB belleği ile başlattığınızda bir kaç dakika sonra alttaki kurulum ekranı sizi karşılayacaktır.

Burada sol taraftaki listeden Türkçe dil seçeneğini seçtiğimizde resimdeki gibi Ubuntu'yu deneme ve kurma seçenekleri karşımıza gelir. Burada "Kur" seçeneğine tıklayarak devam ediyoruz.

3. Kurulum hazırlıkları

Alttaki ekranda, diskte kurulum için yeterli alan kontrolü ve İnternet bağlantısı kontrolü yapılmaktadır. Eğer bu aşamada otomatik olarak İnternet bağlantısı sağlanmazsa ekranın sağ üst köşesinde yer alan ağ ayarları ile ilgili düğmeye tıklayarak açılan menüden ağ bağlantısını (kablosuz vb.) sağlayabilirsiniz. Kurulum için İnternet bağlantısı kurulması zorunlu değildir ancak internet bağlantısı sağlanırsa Türkçe dil paketleri otomatik olarak indirilerek kurulacaktır. Tabi isterseniz dil paketleri, kurulum sonrasında kendiniz de yükleyebilirsiniz.

Güncelleştirmeleri kurulum sırasında indir: Bu seçeneği işaretlerseniz kurulum işlemi internet bağlantı hızınıza bağlı olarak daha uzun sürecektir. Yine de güncelleştirmelerin kurulum sırasında indirilip yüklenmesi tavsiye edilir.

Bu üçüncü parti yazılımı kur: Bu seçenek Ubuntu'da MP3, Flash video vb. ortamları oynatabilmek için gerekli eklentileri yükler ayrıca Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini ve diğer bazı eklentileri yüklemektedir. Tüm bu eklentiler lisanslarındaki kısıtlayıcı nitelikler nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almadığında bu şekilde kurulum sırasında ya da kurulum sonrasında yüklenebilmektedir. Eğer kurulum esnasında bu üçüncü parti yazılımları kurmazsanız daha sonra Ubuntu Yazılım Merkezi üzerinden kurabilirsiniz.

4. Kurulum türünü seçin

Şimdi kurulumun en önemli aşamasında geldik.

Eğer bilgisayarınızda halihazırda Windows yüklü ise bu aşamada üstteki gibi bir ekran karşınıza gelir.

Eğer bilgisayarınızda herhangi bir işletim sistemi yüklü değil ise üstteki gibi bir ekran karşınıza gelir

Burada yer alan seçenekleri şöyle açıklayabiliriz.

• Ubuntu dağıtımını Windows işletim sisteminin yanına kur: Bu seçenek halihazırda Windows yüklü bir bilgisayarda Windows'u kaldırmadan yanına Ubuntu'yu kurup ikisini de kullanabilmek isteyen kullanıcılar içindir. Windows'u kaldırmadan yanına Ubuntu kurma işlemi, bu ekranda en alttaki seçenek olan "Başka bir şey" seçeneği kullanılarak da yapılabilir ancak bu seçeneği kullanmak biraz karaşıktır ve deneyim gerektirir. Windows'u kaldırmadan Ubuntu'nun kurulumu konusunda geniş bilgi için Windows'u kaldırmadan Ubuntu'nun kurulması belgesine bakabilirsiniz.

• Windows işletim sistemini Ubuntu ile değiştir: Bu seçenek Windoows'u ve bilgisayarınızdaki belgeleri siler ve yerine Ubuntu'yu kurar.

• Yeni Ubuntu kurulumunu güvenlik için şifrele: Bu seçenek ile, kuruluma şifre ekleyerek kendimiz dışındakiler için erişimi ve müdahaleyi kontrol altına alabiliriz.

• Yeni Ubuntu kurulumu ile LVM kullan: Bu seçenek ile boyutu genişletilebilir şekilde yapılandırılmış diske kurulum yaparız. Bu özel bir disk gerektirmez. Bu seçimi yaparsak diskimiz ileride verilere zarar vermeden diskimizin boyutunu arttırma özelliğine uygun olarak yapılandırılır.

• Başka bir şey: Bu seçenek diski, kendi ihtiyaçlarınıza özel bir şekilde yapılandırmanıza imkan verir. Bu seçeneğin kullanımı biraz karışıktır ve deneyim gerektirir.

5. Konumunuzu seçin

Ardından "Neredesiniz?" sorusunun cevabını vereceğimiz ekran gelir. Burada Türkiye için "Istanbul" 'u seçebilirsiniz.

6. Klavye düzenini seçin

Sonrasında "Klavye düzeni"ni belirleme ekranı karşımıza gelir. Burada normal şartlarda klavye düzenimiz otomatik olarak belirleneceğinden genellikle herhangi bir işlem yapmamız gerekmez. Burada yer alan 'Klavye Düzenini Algıla' düğmesi de klavyenin algılanmasında kullanılabilir. Bunun için klavyeden bazı Türkçe karakterlere tıkladıktan sonra bu düğmeye tıklayarak klavyenin algılanmasını sağlayabilirsiniz.

7. Kullanıcı adı ve parolanızı belirleyin

Bu aşamada bilgisayarımızın adını ve kullanıcı hesabımızın adını gireriz. Belirleyeceğimiz parola en az 6 karakter uzunluğunda olur ve harf, rakam, ?*- vb karakterler içerirse Ubuntu kurulumu parolamızı beğenir ve 'İyi Parola' der.

• Otomatik giriş yap: Ubuntu'yu her açtığınızda kullanıcı parolanızı girmeden doğrudan giriş yapmak istiyorsanız bu seçeneği işaretleyebilirsiniz. Bu seçeneği işaretlemeseniz bile Ubuntu'yu kurduktan sonra Sistem Ayarları üzerinden de otomatik kullanıcı girişini etkinleştrebilirsiniz.

• Giriş yapmak için parola iste: Üstteki seçeneğin tersidir. Öntanımlı olarak bu seçenek işaretli gelir.

• Ev dizinimi şifrele: Bu seçeneği işaretlenerek /Home isimli klasörün altındaki kullanıcı ev dizinimiz şifrelenerek bizim dışımızdaki erişimler için kontrol altına alınabilir.

Ardından 'Devam Et' düğmesini kullandığımızda 'Sistem Kuruluyor' mesajı ile gelen "Kur" ekranı, kurulumu tamamlamak üzere işleme başlar.

8. Kurulumun bitmesini bekleyin

Kurulum tamamlandığında 'Kurulum Tamamlandı' mesajını alırız. 'Şimdi Yeniden Başlat' dedikten sonra artık Ubuntu'yu kullanmaya başlayabiliriz.